სკანდინავიურ ქვეყნებს, დანიის, ფინეთის, ისლანდიის, ნორვეგიისა და შვედეთის შემადგენლობით, განიცდიან მონაცემთა ცენტრის ბუმი გასული ათწლეულის განმავლობაში, ახალი შენობების რიცხვი, რომლებიც შენდება ბოლო ორში, გაიზარდა წლები.
გაერთიანებული სამეფოს საკონსულტაციო კომპანიის BroadGroup-ის ბოლო კვლევის თანახმად, კომბინირებულმა ინვესტიციებმა მონაცემთა ბაზის ბაზარში სკანდინავიისა და ბალტიისპირეთში ბოლო 12-დან 18 თვემდე მიაღწია დაახლოებით $3 მილიარდს.
ეს არის Google-ის მონაცემთა ცენტრი ჰამინაში, ფინეთი.
რეგიონის მონაცემთა ცენტრის განვითარებაში ნახტომი რამდენიმე ფაქტორზეა დამოკიდებული.
ჯერ ერთი, სკანდინავიაში ელექტროენერგია იაფია და თითქმის 100 პროცენტით ჰიდროელექტროა, რაც უზრუნველყოფს მწვანე, განახლებად ენერგიას მონაცემთა ცენტრებისთვის.
BroadGroup-ის ანგარიშში ნათქვამია, რომ კომბინირებული ხელმისაწვდომი სიმძლავრე მესამე მხარის ობიექტებისა და ჰიპერსკალებისთვის უკვე უახლოვდება 800 მგვტ-ს რეგიონისთვის. მისი შეფასებით, სულ 5,500 მგვტ-ზე მეტი განახლებადი ელექტროენერგია ხელმისაწვდომია რეგიონში შემდგომი ზრდისთვის.
აქ შეგიძლიათ იხილოთ მცენარე მწვანე მთის მონაცემთა ცენტრში ნორვეგიაში, რიუკანში.
ნორდიულ ქვეყნებში მონაცემთა ცენტრის განვითარების ზრდის მეორე მიზეზი არის გარემოს საშუალო ტემპერატურა, რომელიც შედარებით დაბალია, რაც იაფად და მარტივს ხდის მონაცემთა ცენტრის აღჭურვილობის გაგრილებას.
მაგალითად, ლულეოში, ქალაქი, რომელიც ჩანს აქ ჩრდილოეთ შვედეთში, სადაც Facebook-მა შექმნა მონაცემთა ცენტრი, წლიური საშუალო ტემპერატურა ოდნავ დაბალია 2℃, ან 36℉, ხოლო ნოემბრიდან მარტამდე საშუალო დაბალია ნული.
მესამე, სკანდინავიური ქვეყნები ძალიან სტაბილურია ეკონომიკურად, პოლიტიკურად და ტექტონიკურად, ამიტომ მოულოდნელი მიწისძვრები არ იქნება. არც პირდაპირი და არც მეტაფორულად, არჩევნების, საგადასახადო ცვლილებების, ინდუსტრიების ნაციონალიზაციისა თუ სხვა პოლიტიკური რყევების გზით.
შვედეთი, დანია და ფინეთი გახდნენ კერძო მონაცემთა ცენტრების მასპინძლები, რომლებიც ეკუთვნის ინტერნეტ გიგანტებს Google-ს, Facebook-სა და Apple-ს. ნორვეგიაში ამ დროისთვის ასეთი დაწესებულებები არ არის.
თუმცა, IBM გადადის ნორვეგიის Lefdal Mine Datacenter-ის ობიექტში, მაგრამ ის იქ ერთადერთი მომხმარებელი არ არის. სხვა ნორვეგიული მონაცემთა ცენტრები ამ ფოტო გალერეაში არის კოლოკაციის ობიექტები.
Google იყო პირველი მსხვილი ინტერნეტ კომპანია, რომელიც დაარსდა ნორდიულ ქვეყნებში. 2009 წელს კომპანიამ იყიდა 60 წლის წინანდელი ქაღალდის ქარხანა ჰამინაში, ფინეთში, რომელიც აქ ნახეს, რათა გადაექცია მონაცემთა ცენტრად.
საწყისი 200 მილიონი ევროს (236 მილიონი აშშ დოლარი) ინვესტიციის შემდეგ, პროექტის პირველი ეტაპი 2011 წელს დასრულდა. მას შემდეგ მონაცემთა ცენტრი კიდევ უფრო განვითარდა.
2011 წელს Facebook-მა გამოაცხადა, რომ მისი პირველი მონაცემთა ცენტრი აშშ-ს გარეთ აშენდებოდა შვედეთის ჩრდილოეთით მდებარე პატარა ქალაქ ლულეოში, არქტიკული წრის სამხრეთით დაახლოებით 100 კილომეტრში (60 მილი).
ადგილმდებარეობის არჩევის მიზეზებს შორის არის მისი სიახლოვე რამდენიმე დიდ ჰიდროელექტროსადგურთან. პროექტის პირველი ეტაპი საწარმოებლად გაიხსნა 2013 წელს, 28000 კვადრატული მეტრით (დაახლოებით 300000 კვადრატული ფუტი) და ობიექტზე კიდევ ორი იმავე ზომის დარბაზის გეგმა. 2016 წელს Facebook-მა დაასრულა მონაცემთა დარბაზის მეორე შენობა.
2013 წელს ნორვეგიის მფლობელობაში მყოფმა კომპანია Green Mountain Data Center-მა ასევე გახსნა ობიექტი სტავანგერის ჩრდილოეთით ნორვეგიის სამხრეთ-დასავლეთ სანაპიროზე. ის გადავიდა ნატოს საბრძოლო მასალის ყოფილ საწყობში რენესოიში, რომელიც უზრუნველყოფს ძალიან მაღალ უსაფრთხოებასა და გაგრილებას ახლომდებარე ფიორდის ცივ ზღვის წყალზე.
მათი საწყისი მონაცემთა კერა იყო 13,600 კვადრატული მეტრი (დაახლოებით 146,000 კვადრატული ფუტი) თეთრი სივრცე, ინფრასტრუქტურით, რომელიც შექმნილია 26 მგვტ გამოთვლითი სიმძლავრის მასშტაბით.
2015 წელს Apple-მა გამოაცხადა გეგმები დანიის ვიბორგში მთავარი მონაცემთა ცენტრის შექმნის შესახებ. ობიექტის გაზრდა 166,000 კვადრატულ მეტრამდე (დაახლოებით 1,7 მილიონი კვადრატული ფუტი) იგეგმება განვითარების 10 წლის განმავლობაში.
მთავარი მიზეზი, რის გამოც Apple-მა ეს მდებარეობა აირჩია, არის ენერგია. ნაგებობა გამოიყენებს 100 პროცენტით განახლებად ენერგიას ოფშორული ქარის ელექტროსადგურებიდან, ასევე ნორვეგიიდან იმპორტირებული ჰიდროენერგეტიკიდან და ბიომასაზე დაფუძნებული ენერგიის წარმოებაზე.
დაწესებულებიდან სითბოს ჭარბი რაოდენობა შევა ადგილობრივ უბნის გათბობის სისტემაში და გაათბებს სამეზობლოში არსებულ სახლებს. მოსალოდნელია, რომ მონაცემთა ცენტრი გააქტიურდება წელს.
Facebook-მა გამოაცხადა თავისი მეორე ნორდიული და მესამე ევროპული მონაცემთა ცენტრი 2016 წლის ოქტომბერში. ამჯერად დანიაში, ოდენსეს მახლობლად მდებარე ადგილი აირჩიეს ლოკაციად.
დაწესებულებაში იქნება სამი დიდი სერვერის დარბაზი, ისევე როგორც სხვა ტექნიკური შენობები, საერთო ჯამში 184,000 კვადრატული მეტრი (დაახლოებით ორი მილიონი კვადრატული ფუტი). მხოლოდ მონაცემთა დარბაზები იქნება 92,000 კვადრატული მეტრი (დაახლოებით 990,000 კვადრატული ფუტი).
2017 წლის მაისში Lefdal Mine Datacenter-მა ოფიციალური გახსნა აღნიშნა. ეს არის თეთრი სივრცის კოლოკაციის ობიექტი, რომელიც მდებარეობს მიტოვებულ მაღაროში ფიორდის მახლობლად ნორვეგიის ჩრდილო-დასავლეთ სანაპიროზე.
მაღარო გვირაბია ექვს დონეზე, თითოეული დონის მთის დარბაზები აღჭურვილია სახურავის სიმაღლე 16 მეტრამდე (დაახლოებით 53 ფუტი). მაქსიმალური ფართობი ამ ობიექტში, როდესაც მთლიანად აშენდება, იქნება დაახლოებით 120,000 კვადრატული მეტრი (დაახლოებით 1,3 მილიონი კვადრატული ფუტი), ხოლო 200 მგვტ-ზე მეტი ჰიდროენერგია ადვილად ხელმისაწვდომია. IBM Resiliency Services არის მომხმარებელთა შორის, რომლებიც აზიარებენ საიტს, როგორც კოლოკაციის ცენტრი.
2017 წლის ივლისში, Apple-მა გამოაცხადა თავისი მეორე დიდი მონაცემთა ცენტრი დანიაში, რომელიც აშენდება აბენრააში, გერმანიის საზღვართან. Apple-მა გადაწყვიტა აეშენებინა ობიექტი მას შემდეგ, რაც მას შეექმნა გარემოსდაცვითი პრობლემები ირლანდიის გალვეის მახლობლად დაგეგმილი მონაცემთა ცენტრთან.
იქ ადგილობრივებმა შეშფოთება გამოთქვეს მიმდებარე ველური ბუნებისა და ჰაბიტატების პოტენციური ზიანის შესახებ. თავდაპირველად, Apple-ის გეგმა იყო, რომ ირლანდიური მონაცემთა ბაზა 2017 წლის დასაწყისისთვის ამოქმედებულიყო. ახლა, აბენრააში მდებარე ობიექტის პირველი ეტაპი, სავარაუდოდ, 2019 წელს დასრულდება.
ბოლო განვითარება არის ამერიკულ-ნორვეგიული კომპანიის Kolos-ის გეგმა ჩრდილოეთ ნორვეგიაში კოლოკაციის მონაცემთა ცენტრისთვის. მდებარეობა Ballangen არის 225 კმ (დაახლოებით 140 მილი) ჩრდილოეთით არქტიკული წრიდან, ქალაქ ნარვიკთან.
არსებობს უხვად ადგილობრივი ჰიდროელექტროენერგიის წარმოება და კომპანიის მიზანია ჰქონდეს 1000 მეგავატზე მეტი გამოთვლითი სიმძლავრე. კოლოსის თქმით, მას შეუძლია 2 გვატ-ს აღემატებოდეს განახლებადი ენერგიის წყაროს საიტზე, რაც მას აღწერს, როგორც მას "მსოფლიოში ნებისმიერ მონაცემთა ცენტრზე ბევრად დიდს".
კოლოსის ობიექტი შეიქმნა ამერიკული კომპანიის HDR-ის მიერ, რათა გახდეს ახალი კლასის ჰიპერმასშტაბიანი მონაცემთა ცენტრი. როდესაც დასრულდება, ის შესთავაზებს ოთხსართულიან სტრუქტურას, საერთო ჯამში 600,000 კვადრატულ მეტრზე მეტი (დაახლოებით 6,45 მილიონი კვადრატული ფუტი) თეთრი სივრცის ობიექტებით.
Worldstopdatacenters.com-ის თანახმად, ეს მასშტაბი ათავსებს კოლოსის ობიექტს მეხუთე ადგილზე დღეს მსოფლიოში, გაზომილი იატაკის ფართობის მიხედვით. კომპიუტერის ენერგიის მოხმარებით, Kolos იქნება მსოფლიოში ნომერ პირველი, მნიშვნელოვანი სხვაობით. ჩინეთის ტელეკომის დაწესებულება შიდა მონღოლეთში დღეს ლიდერობს ამ სიაში 150 მეგავატით.